„Był to czas kiedy, przynajmniej kilka dni takich było, zastanawiałem się, czy wypuszczać dzieci do szkoły czy może lepiej niech posiedzą w domu. Napięcie było bardzo wielkie” – wspomina czasy przełomu na Litwie pierwszy prezes Związku Polaków na Litwie Jan Sienkiewicz. Choć nie był wśród liderów ówczesnego ruchu na rzecz autonomii Wileńszczyzny, omawia szeroki kontekst historyczny ich działalności.
Czytaj więcej
„Od samego początku odrodzenia była mowa o autonomii dla Polaków w kuluarach politycznych. Od litewskich działaczy politycznych były potwierdzenia, że to jest realna sprawa. A Polacy chcieli zachować jakąś samodzielność i swoją kulturę” – opisuje koniec lat 80 XX wieku Bronisław Jankowski, wieloletni pracownik polskiej oświaty
Czytaj więcej
Stanisław Pieszko był jednym z głównych promotorów idei autonomii terytorialnej Wileńszczyzny. Został wiceprzewodniczącym kierującej ruchem autonomistów Rady Koordynacyjnej.
Czytaj więcej
Vilniaus krašto autonomijos programa tai nebuvo TSRS vadovybės ar KGB iniciatyva, taip pat nebuvo primesta komunistinės nomenklatūros. Ji turėjo lenkų, kompaktiškai gyvenančių Lietuvos Tarybų Socialistinės Respublikos, o veliau Lietuvos teritorijoje, spontaniško visuomeninio judėjimo bruožų. Politinio lūžio laikotarpiu Lietuvos lenkai, mobilizuoti nacionalinio atgimimo, stengėsi išsikovoti savo bendruomenės subjektyvumą. Jie vadovavosi tomis pačiomis prielaidomis, kuriomis vadovavosi ir lietuviai kovojantys dėl TSRS secesijos, tiek kad lenkai nepasistūmėjo iki secesinės programos.
Czytaj więcej
The program of autonomy of the Vilnius region was neither an initiative of the leadership of the USSR nor the KGB, it also has not been imposed by the communist nomenclature. It had the attributes of the spontaneous social movement of Poles living in the territory of the Lithuanian Soviet Socialist Republic and then Republic of Lithuania. They mobilized in the wake of national awakening in times of political breakthrough and tried to win the subjectivity for their community. They were guided by the exact same reasons that drove Lithuanians to fight for secession from the USSR, although Poles never went so far to demand full independence.
Czytaj więcej
Najnowsze komentarze